انواع جوش و راه حل درمان آنها:
جوش صورت و بدن مشکلی آشنا برای همه افراد است که معمولا در سنین جوانی و نوجوانی با آن درگیر هستند. البته این مشکل تنها محدود به همین محدوده سنی نیست و ممکن است در هر سن و سالی رخ دهد.
جوش صورت
جوش صورت از مشکلات رایج در سنین نوجوانی است که معمولا به دلیل جمع شدن سلول‌های مرده پوست و چربی در منافذ پوستی در اطراف فولیکول‌های مو ایجاد می‌شود. افراد مختلف ممکن است این جوش را به‌صورت سرسیاه، سرسفید یا التهابی تجربه کنند، بخصوص اگر در نواحی گونه‌ها، پیشانی و چانه دیده شود. در سنین بزرگ‌سالی نیز می‌توان انواعی از آن را مشاهده کرد که ممکن است ناشی از عواملی همچون تغییرات هورمونی در اثر بارداری یا زایمان، برخی بیماری‌ها یا مراقبت نادرست از پوست باشد.
انواع جوش
جوش‌ها را می توان به دو دسته التهابی و غیرالتهابی طبقه‌بندی کرد. جوش‌های سرسفید و سرسیاه از انواع جوش‌های غیرالتهابی هستند. درمان این نوع جوش‌ها نسبت به جوش‌های التهابی آسان‌تر بوده و روش‌های خانگی و بدون نسخه نیز می‌تواند بر آنها تاثیرگذار باشد. انواع دیگر جوش‌ها نظیر پاپول، پاسچول، ندول و کیست از انواع التهابی هستند که درمان آنها دشوارتر و زمان‌بر است.
جوش‌های سرسفید
جوش‌های سرسفید از رایج‌ترین انواع آکنه هستند که معمولا در اثر مسدود شدن منافذ پوست ایجاد می شوند. مسدود شدن منافذ می‌تواند به دلیل چرب شدن بیش‌ازحد پوست، وجود باکتری، افزایش سلول‌های مرده پوستی یا تغییرات هورمونی رخ دهد.
این جوش‌ها که به نام “کومدون بسته” نیز شناخته می‌شوند، معمولا بر روی منافذ بسته شده پوست به‌صورت یک برجستگی سفید دیده می‌شوند و چرکی هستند. اطراف این نوع جوش‌ها معمولا قرمز رنگ است و ممکن است کمی دردناک باشند. پوست اطراف جوش نیز ممکن است کمی سفت یا چروک به نظر برسد. نکته مهم این است که راه‌حل از بین بردن این جوش‌ها فشار دادن آنها و خارج کردن چربی یا چرک موجود در آنها نیست. این کار تنها منجر به زخم شدن جای جوش و باقی ماندن آن شده و تاثیری در باز شدن منافذ پوست و جلوگیری از بروز مجدد آنها ندارد.
جوش‌های سرسیاه
این نوع جوش‌ها بر روی سطح پوست، سیاه به نظر می‌رسند و به دلیل مسدود شدن فولیکول مو با چربی یا سلول‌های مرده پوست ایجاد می‌شوند. این نوع جوش که به نام “کومدون باز” شناخته می‌شود، معمولا به‌صورت نقاط کوچک سیاه بر روی پوست دیده می‌شود. دانه‌های این نوع جوش روی سطح پوست باز هستند و پوست اطراف آن نیز معمولا رنگ و حالتی طبیعی دارد و دردناک نیست. رنگ سیاه این جوش‌ها ناشی از گرفتگی فولیکول‌های مو است. جوش‌های سرسیاه را می‌توان با فشار دادن از بین برد. اما توصیه می‌کنیم که این کار را امتحان نکنید. چراکه این کار باعث زخم شدن پوست و درنهایت باقی ماندن جای جوش خواهد شد.
پاپول ها
جوش های پاپول برجستگی‌های کوچک و قرمز یا صورتی رنگی هستند که در اثر بسته شدن منافذ پوست با سلول‌های مرده یا چربی ایجاد می‌شوند. جوش پاپول در زیر سطح پوست ایجاد می‌شود و محل آن به نظر سفت و برآمده می‌آید. این جوش‌ها معمولا دارای باکتری‌هایی به نام کاتی باکتریوم هستند که در صورت فشار دادن جوش از آن بیرون آمده و به داخل پوست اطراف نفوذ می‌کنند. درنتیجه فشار دادن این جوش‌ها و خارج کردن مواد آنها می‌تواند باعث تشدید آنها و ایجاد آسیب در پوست اطراف شوند.
پاپول‌ها جوش‌های چرکی نیستند اما باکتری‌های موجود در آنها ممکن است ضایعات ملتهبی را در پوست ایجاد کند. همچنین زیاد شدن آنها می‌تواند نشان‌دهنده وجود آکنه متوسط یا شدید باشد که نیاز به درمانی طولانی‌تر و قوی‌تر خواهد داشت. پاپول ها وقتی ایجاد می شوند که جوش هاى سر سیاه و یا جوش های سر سفید آن قدر تحریک و ناراحتى ایجاد کنند که باعث اسیب پوست اطراف خود و بروز التهاب شوند.
پاسچول‌ها یا جوش‌های چرکی
این نوع جوش‌ها برجستگی‌های بزرگ و قرمز رنگی هستند که مرکز آنها سفید یا زرد است. همین مرکز سفید و زرد در کنار پوست قرمز و ملتهب اطراف جوش‌ها نشان می‌دهد که پاسچول‌ها از انواع جوش‌های التهابی چرکی هستند. این جوش‌ها بیشتر در قفسه سینه، صورت یا کمر مشاهده می‌شوند و علت بروز آنها آلوده شدن منافذ بسته شده پوست در اثر جمع شدن سلول‌های ایمنی و باکتری یا تغییرات هورمونی است.
این جوش‌ها نیز نظیر پاپول‌ها حالتی زیرپوستی دارند با این تفاوت که سر چرکین آنها از پوست بیرون زده است. درصورتی‌که این جوش‌ها را فشار داده و چرک آنها را خارج کنید، باکتری‌ها بر روی سطح پوست گسترش پیدا کرده و آسیب ایجاد شده تشدید خواهد شد. بنابراین اکیدا توصیه می‌کنیم که خودتان از فشار دادن آنها خودداری کرده و تخلیه آن را به پزشک متخصص بسپارید. چراکه فشار دادن این جوش‌ها توسط خود شما باعث ایجاد زخم یا ایجاد لک‌های تیره بر روی پوست خواهد شد.
ندول‌ها یا گره‌ها
جوش‌های ندولار یا ندول‌ها برجستگی‌های گوشتی، سفت و قرمز رنگی هستند که در عمق پوست ایجاد می‌شوند. این برجستگی‌ها معمولا دردناک و ملتهب بوده و در اثر وجود باکتری کاتی باکتریوم در پوست ایجاد می‌شوند. درواقع این باکتری باعث مسدود شدن منافذ پوستی شده و به سلول‌های عمق پوست آسیب می‌رساند.
این نوع جوش‌ها معمولا با عفونت نیز همراه هستند و به همین دلیل می‌توان آنها را از انواع جوش‌های وخیم دانست که می‌توانند لک یا زخم‌های ماندگار بر روی پوست ایجاد کنند. بنابراین برای درمان آنها حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. چراکه درمان‌های خانگی و بدون نسخه قدرت کافی برای از بین بردن آنها را ندارند.
کیست‌ها
جوش کیستیک شدیدترین نوع جوش است که با عفونت در اعماق پوست همراه خواهد بود. کیست‌ها معمولا بسیار بزرگ، قرمز، ملتهب و دردناک بوده و چرک زیادی دارند. این نوع جوش‌ها ممکن است به رنگ سفید نیز بر روی سطح پوست دیده شوند. البته برجستگی‌های کیست از ندول نرم‌تر است و این موضوع به دلیل وجود چرک فراوان در آنها است. اما این نوع جوش آسیب‌زننده‌تر است، چرا که اغلب ترکیده و تخلیه چرک‌های آن باعث آلودگی پوست اطراف و تشدید آسیب می‌شود.
دلایل ایجاد جوش‌ها
دلیل اصلی ایجاد جوش در هرجایی از بدن بسته شدن فولیکول‌های مو است. این فولیکول‌ها ممکن است با چربی یا سلول‌های مرده پوست مسدود شده یا به دلایل هورمونی بسته شوند. شایع‌ترین دلیل بسته شدن فولیکول‌های مو افزایش بیش‌ازحد سبوم (چربی طبیعی پوست) بوده که خود را به‌صورت جوش نشان می‌دهد. اما عوامل دیگری نیز می‌توانند باعث بروز جوش در بخش‌های مختلف بدن شوند که در ادامه درباره آنها بیشتر توضیح خواهیم داد.
استفاده از لوازم آرایشی نامرغوب یا فاسد شده
استفاده از مواد آرایشی نامرغوب می‌تواند منافذ پوست شما را مسدود کرده و باعث ایجاد جوش شود. البته در بعضی موارد ممکن است ناسازگاری مواد آرایشی با نوع پوست نیز باعث ایجاد جوش در صورت شما شود. بنابراین بهتر است از کرم‌های آرایشی متناسب با نوع پوست خود استفاده کنید. همچنین در زمان خرید به تاریخ انقضای مواد آرایشی نیز دقت کرده و هرگز از موادی که تاریخ انقضای آنها گذشته استفاده نکنید. ضمن اینکه برای پاک کردن آرایش خود حتما از مواد پاک‌کننده مناسب استفاده کنید تا رطوبت پوست شما را حفظ کرده و اثرات مواد آرایشی را به‌طور کامل از بین ببرند.
وجود برخی بیماری‌ها و استفاده از داروهای خاص
معمولا داروهای هورمونی یا داروهای مربوط به مشکلات اعصاب و روان می‌توانند باعث ایجاد جوش شوند. همچنین وجود برخی بیماری‌ها نیز می‌تواند باعث بروز جوش در صورت، بازوها، سینه یا کمر شوند. در برخی موارد نیز جوش‌های باسن نشان‌دهنده مشکلات هورمونی به‌خصوص در مردان است.
سیگار و قلیان
یکی از شایع‌ترین دلایل ایجاد جوش در بزرگسالان استفاده از سیگار و قلیان است.
رژیم غذایی نامناسب
استفاده از غذاهای چرب و شیرین می‌تواند باعث ایجاد جوش در نواحی مختلف بدن شما شود. اگر ازجمله افرادی هستید که غذاهای آماده و فست فود زیاد می‌خورید، به شیرینی و قند علاقه فراوانی دارید و شکلات را از برنامه غذایی‌تان حذف نمی‌کنید، باید منتظر سر رسیدن جوش‌ها باشید. ضمن اینکه مصرف برخی غذاهای حساسیت‌زا نیز می‌تواند باعث ایجاد جوش در صورت یا دیگر نواحی بدن شود. این جوش‌ها معمولا موقتی بوده و اگر آنها را دست‌کاری نکنید خیلی زود از بین خواهند رفت.
آلودگی‌های محیطی
معمولا آلودگی به‌خودی‌خود باعث ایجاد جوش نخواهد شد. اما اگر از طریق یک زخم باز یا جای جوش به داخل پوست نفوذ پیدا کند می‌تواند باعث بدتر شدن جوش و التهاب شود.
عوامل ژنتیکی
تحقیقات علمی نشان می‌دهد که ژنتیک نیز از عوامل موثر بر ایجاد جوش است. بنابراین اگر پدر یا مادر شما هردو جوش یا آکنه دارند، احتمال ابتلا به جوش نیز در شما بالا رود.
تغییرات هورمونی در نوجوانی
جوش از شایع‌ترین مشکلات پوستی در نوجوانی است. نامتعادل بودن هورمون‌ها یا افزایش ناگهانی آنها می‌تواند باعث تحریک غدد چربی پوست و افزایش تولید سبوم و درنتیجه ایجاد جوش شود.
مشکلات زنانه
احتمال ایجاد جوش در زنان بزرگ‌سال بیشتر از مردان بزرگ‌سال است. چراکه مشکلات و تغییرات هورمونی در زنان بیشتر از مردان است. معمولا مواردی نظیر عادت ماهانه، بارداری و زایمان یا برخی بیماری‌های زنانه نظیر سندرم تخمدان پلی کیستیک از دلایل اصلی ایجاد جوش در زنان بزرگ‌سال هستند.
استرس
در شرایط استرس‌زا هورمون کورتیزول افزایش یافته و درنتیجه غدد پوستی تحریک‌شده و سطح چربی پوست بالا می‌رود.
عدم رعایت بهداشت و نظافت پوست
درصورتی‌که از پوست خود به‌درستی مراقبت نکنید، جوش اولین عارضه‌ای است که برای شما ایجاد خواهد شد. منظور از رعایت بهداشت شست و شوی پوست پس از استفاده از لوازم آرایشی، قرار گرفتن در معرض آلودگی یا تعریق پس از ورزش است. این عوامل به باز نگه داشتن منافذ پوست و اکسیژن‌رسانی به سلول‌ها کمک کرده و از بروز جوش جلوگیری می‌کند.